Bouw gestart op de site van ArcelorMittal Gent van
grootschalige slibverwerker die energie uit afvalwater van 4 miljoen inwoners
recupereert vanaf 2027

Vanaf 2027 zal een nieuwe, ultramoderne installatie van waterzuiveringsbedrijf Aquafin op de site van ArcelorMittal in Gent energie recupereren uit het afvalwater. Besix en Indaver zijn gestart met de bouw, die iets meer dan twee jaar zal duren. ArcelorMittal Belgium zal de stoom inzetten in het staalproductieproces, zo wordt het gebruik van fossiele brandstoffen verder verminderd en is dit een nieuwe stap in onze duurzaamheidsstrategie richting koolstofneutraliteit tegen 2050.

De nieuwe installatie in de haven van Gent zal energie recupereren uit het afvalwater van 4 miljoen inwoners om opnieuw ter plaatse te gebruiken. Aquafin vertrouwde het ontwerp, de bouw, de financiering, de exploitatie en het onderhoud van de installatie toe aan het consortium BESIX-Indaver. FOSTER, het ‘Special Purpose Vehicle’ (SPV) dat Indaver en BESIX hiervoor oprichtten, heeft de financiering nu volledig afgerond en is inmiddels gestart met de bouw, die iets meer dan twee jaar in beslag zal nemen.

Aquafin zuivert het huishoudelijke afvalwater van 86% van de inwoners in Vlaanderen in 328 rioolwaterzuiveringsinstallaties. In het biologische zuiveringsproces doen micro-organismen het zuiveringswerk, waardoor ze continu aangroeien. De biomassa die zo ontstaat en moet verwerkt worden, bevat een groot potentieel aan energie en grondstoffen. Uit het biogas afkomstig van de vergisting van biomassa, produceert Aquafin al geruime tijd groene energie en biomethaan. Met zijn ‘road to zero carbon’-plan wil het bedrijf verder evolueren naar klimaatneutraliteit voor zijn eigen bedrijfsprocessen. De slibmonoverwerker zal met een negatieve global warming impact van 28.000 ton CO₂-eq een belangrijke bijdrage leveren aan die doelstelling. Bovendien wordt het slib in een monoverwerker niet samen met andere stoffen verwerkt, wat een maximale recuperatie van energie en grondstoffen mogelijk maakt.

Van ontwerp tot en met exploitatie

Deze DBFMO-opdracht (design-build-finance-maintenance-operation) werd gegund aan FOSTER, dat instaat voor de exploitatie tot 2046. Met de financial close van dit project met een investeringskost van ongeveer 200 miljoen euro, kon FOSTER nu het financieringstraject volledig afronden en de bouwwerken aanvatten. “We zijn vereerd dat we als industriële partner gedurende lange termijn zo’n belangrijke rol mogen opnemen in dit project,” zegt Pierre Sironval, CEO van BESIX Group. “BESIX kan decennia aan ervaring in publiek-private samenwerking voor infrastructuur- en milieuprojecten inbrengen, en dit van ontwerp tot uitvoering en exploitatie. Met deze opdracht tonen we hoe we onze klanten duurzame oplossingen kunnen bieden om hun klimaatdoelstellingen te helpen realiseren. We zijn ervan overtuigd dat we met onze expertise een efficiënte werking van de installatie kunnen garanderen en we op die manier de volgende 20 jaar bijdragen tot duurzame ontwikkeling in Gent.”

Paul De Bruycker, CEO van Indaver: “Deze slibverwerkingsinstallatie biedt een unieke kans om ons engagement voor de circulaire economie verder kracht bij te zetten. We hebben intussen een ruime ervaring in het bouwen en exploiteren van thermische verwerkingsinstallaties en het opzetten van stoom- en warmtenetwerken. Deze expertise zullen we inzetten voor de FOSTER-installatie in Gent. Door samen met onze partners Aquafin en BESIX het slib van 4 miljoen inwoners te verwerken, kunnen we niet alleen energie terugwinnen, maar wordt op termijn ook de recuperatie van waardevolle grondstoffen zoals fosfor mogelijk gemaakt. Dit sluit perfect aan bij onze missie om maximale waarde te creëren voor afval en kringlopen hoogwaardig te sluiten.”

Locatiekeuze in functie van CO2-impact

Voor de locatie van de nieuwe slibmonoverwerker koos Aquafin de site van staalproducent ArcelorMittal Belgium in de Gentse haven. “We baseerden ons hiervoor op een model waarin we per mogelijke locatie konden zien wat de CO₂-impact van alle slibtransporten in Vlaanderen zou zijn. We willen natuurlijk dat er zo weinig mogelijk kilometers met ons slib moeten gereden worden tot de eindbestemming,” duidt Jan Goossens, CEO van Aquafin, deze keuze. “Daarnaast waren ook de valorisatiemogelijkheden van de geproduceerde energie van belang, met het oog op een optimalisatie voor Vlaanderen. De ambitie van de Gentse haven om tegen 2050 CO₂-neutraal te worden, was een bijkomende overtuigende factor.”

FINARMIT, voor 100% dochter van publieke investeerder in hernieuwbare energie FINEG, zal de expansieturbine financieren die de stoom zal afnemen en expanderen. Filip Keppens, directeur FINEG: “Het is de missie van FINEG om actief bij te dragen aan de verduurzaming van de Vlaamse industrie door het financieren van milieuvriendelijke energieoplossingen die zowel economische als ecologische waarde genereren. We ondersteunen ArcelorMittal Belgium bij het verduurzamen van de bedrijfssite in Gent via de SPV FINARMIT. De elektriciteit die de expansieturbine zal produceren, wordt geleverd aan de slibmonoverwerker en de geëxpandeerde stoom wordt geïnjecteerd in het stoomnetwerk van ArcelorMittal. Met de financiering dragen we bij tot een belangrijke reductie van CO₂-uitstoot van de staalproducent.”

ArcelorMittal Belgium geeft Aquafin een recht van opstal op de site en neemt de volledige stoomproductie van de slibverwerking af als bijkomende voeding voor het interne stoomnetwerk. Op die manier draagt de installatie ook bij aan de duurzaamheidsstrategie van de staalproducent. Manfred Van Vlierberghe, CEO ArcelorMittal Belgium: “Voor ons betekent het een nieuwe stap in onze duurzaamheidsstrategie richting koolstofneutraliteit tegen 2050. Door de stoom in te zetten in ons staalproductieproces, wordt het gebruik van fossiele brandstoffen verder verminderd. Dit maakt de installatie een voorbeeld van duurzame energieproductie in Europa.”

Ook fosforrecuperatie op de planning

Vanaf 2027 staat de slibmonoverwerker in voor de eindbehandeling van twee derde van het slib afkomstig uit de zuivering van het huishoudelijke afvalwater in Vlaanderen. In een vervolgtraject plant Aquafin met deze installatie ook de opstart van fosforrecuperatie op volle schaal uit de vliegassen van de slibverwerking. Fosfor is een essentiële bouwsteen voor alle leven. Het wordt in de moderne landbouw gebruikt in de vorm van fosfaat in kunstmeststof. Via menselijke urine komt het in het afvalwater terecht en van daaruit in het zuiveringsslib. Door te kiezen voor monoverwerking van het slib, kan fosfor beter teruggewonnen worden. Daardoor wordt Vlaanderen minder afhankelijk van ontginning in buitenlandse mijnen.